McMillan Tac-50 არის მსხვილკალიბრიანი, ანტიმატერიული სნაიპერული შაშხანა, რომელიც იწარმოება McMillan Brothers Rifle Company-ის მიერ. აღნიშნული კომპანია ამერიკის შეერთებულ შტატებში, არიზონას შტატის ქალაქ ფენიქსში მდებარეობს. როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, სნაიპერული შაშხანა მსხვილკალიბრიანია და მისი ძირითად დანიშნულებას შორ მანძილზე მცირედ შეჯავშნული ჯავშანმანქანების, ჯავშანტრანსპორტიორებისა და სხვა სახის სამხედრო დანიშნულების ობიექტების, მათ შორის თვითმფრინავებისა და შვეულმფრენების მწყობრიდან გამოყვანასთან ერთად, ცოცხალი ძალის განადგურებაც წარმოადგენს. იარაღის დიზაინი დაფუძნებულია ამავე კომპანიის მიერ შექმნილ შაშხანის მოდელზე, რომელიც 1980-იანი წლების შუა ხანებში გამოჩნდა.

სნაიპერული შაშხანა Tac-50-ს როგორც სამხედროები, ისე სხვადასხვა საპოლიციო დანაყოფები იყენებს. შაშხანის საპოლიციო ვარიანტს C15 ეწოდება და იგი 2000 წლიდან კანადის შეიარაღებული ძალების ძირითად შორ მანძილზე მსროლელ სნაიპერულ შაშხანად ითვლება. McMillan Tac-50-ში ფართოდ გამოიყენება კომპოზიტური მასალები, რაც საკმაოდ დიდი ზომის შაშხანის მასას მნიშვნელოვნად ამცირებს. წონის შემცირების მიზნით იარაღის მასიური ლულა დაღარულია, ხოლო გასროლისას წარმოქმნილი უკუცემის შესამსუბუქებლად ლულის ბოლოში ეფექტური ლულის მუხრუჭია დამონტაჟებული. იარაღის კვება 5 ვაზნის ტევადობის მქონე მოსახსნელი მჭიდიდან ხორციელდება. სნაიპერული შაშხანის კონდახი რეგულირებადია, მსროლელის აღნაგობიდან გამომდინარე შესაძლებელია მისი დაგრძელება ან დამოკლება. ასევე შესაძლებელია მისი საერთოდ მოხსნა, რაც იარაღს ტრანსპორტირებისას ან შენახვისას საკმაოდ კომპაქტურსა და მოსახერხებელს ხდის. იარაღზე არ არის დამონტაჟებული ღია ტიპის სამიზნეები, თუმცა მასზე შესაძლებელია მრავალი სხვადასხვა ტიპის ტელესკოპური ან ღამის ხედვის სამიზნე მოწყობილობების დამონტაჟება.

კანადის შეიარაღებული ძალების შეიარღებაში არსებულ McMillan Tac-50-ის ტიპის სნაიპერულ შაშხანებზე სტანდრტულ ტელესკოპურ სამიზნე მოწყობილობად არჩეული იქნა ფირმა McMillan-ის მიერ წარმოებული Leupold Mark 4-16x40mm LR/T M1 Riflescope-ს ტიპის ოპტიკური სამიზნე, რომელიც მოგვიანებით Schmidt & Bender 5-25×56 PMII-ის ტიპის ოპტიკური სამიზნით შეიცვალა. სხვა მსხვილკალიბრიანი შაშხანებისგან McMillan Tac-50-ს ერთი მეტად მნიშვნელოვანი შემთხვევაც გამოარჩევს. ამ შაშხანის გამოყენებით პრინცესა პატრისიას სახელობის კანადის მსუბუქი ქვეითი პოლკის ორმა სნაიპერმა ისტორიაში ყველაზე შორი მანძილიდან უზუსტესი გასროლებით შეძლო მოწინააღმდეგის განადგურება. ეს ყველაფერი კი ასე მოხდა: ავღანეთში, შაჰ-ი-კოტის ველზე, ოპერაცია „ანაკონდას" მიმდინარეობისას 2002 წლის მარტის ერთ ნაშუადღევს მასტერ კაპრალმა არონ პერიმ გაანადგურა მოწინააღმდეგის მებრძოლი 2 310 მეტრის სიშორეზე, ხოლო კაპრალმა რობ ფერლონგმა მოწინააღმდეგე შედარებით უფრო შორ მანძილზე – 2 430 მეტრზე მოკლა. ამ მომენტამდე რეკორდი ამერიკელი საზღვაო ქვეითს, სერჟანტი კარლოს ჰესკოკს ეკუთვნოდა, რომელმაც ჯერ კიდევ ვიეტნამის ომის დროს 2 286 მეტრის სიშორეზე შეძლო მოწინააღმდეგის გაადგურება. თუმცა, ეს რეკორდები დღეისათვის მოხსილია. ახალი რეკორდის დამყარება კი 2009 წლის ნოემბერში ბრიტანეთის არმიის კაპრალმა ქეიგ ჰერისონმა მოახერხა, რომელმაც 45 მეტრით გააუმჯობესა რობ ფერლონგის მიერ ნაჩვენები შედეგი – ჰარისონმა ისევ ავღანეთში, ჰელმანდის პროვინციაში, ქალაქ მუსა ქალას სამხრეთით 2 475 მეტრის სიშორეზე .338 Lapua Magnum-ის ტიპის ვაზნის გამოყენებით L115A3-ის ტიპის სნაიპერული შაშხანით გაანადგურა თალიბანის ორი მეტყვიამფრქვევე.

2012 წელს ფართო საზოგადოებას სნაიპერული შაშხანის ახალი ვარიანტი, Tac-50 A1 წარუდგინეს. შაშხანის ამ ვარიანტს ახლი, ბოჭკოვანი ნივთიერებებისაგან დამზადებული კონდახი გააჩია, რომელის წინა, სალულე ნაწილი Tac-50-ის კონდახთან შედარებით 127 მმ-ით არის დაგრძელებული. ამ ცვლილებამ იარაღის ბალანსის წერტილი ორფეხა სადგამის წინ გადაიტანა. კონდახზე ასევე დამაგრებულია ლოყის საყრდენი. იარაღის უკეთესად სტაბილიზებისთვის კონდახის ბოლოში ვერტიკალურად გასაშლელი დამატებითი სადგამია დამონტაჟებული. მჭიდის გამოსაგდები ბერკეტი სასხლეტისკენ არის გადაწეული, რამაც მჭიდის გამოგდება გაცილებით გააადვილა, განსაკუთრებით იმ მსრლელთათვის, რომლებიც ხელთათმანებს ატარებენ. A1 ვარიანტი ასევე აღჭურვილია გაცილებით უფრო მსუბუქი ორფეხა სადგამითაც, მისი საყრდენი ფეხების რეგულირება შესაძლებელია როგორც ვერტიკალურად, ისე წინა და უკანა მხარეს. ასევე გაუმჯობესებულია იარაღის ელევაციაც.

შაშხანის Tac-50 A1-R2 ვარიანტიც ასევე 2012 წელს წარუდგინეს საზოგადოებას, Tac-50 A1-თთან ერთად. შაშხანის ეს მოდიფიკაცია არსებითად არ განსხვავდება Tac-50 A1-საგან, თუმცა მასზე უკუცემის შემცირების ჰიდრავლიკური სისტემა დამატებული. ამ სისტემის მეშვეობით შაშხანის უკუცემა, რომელსაც ძლიერი, 50-კალიბრიანი BMG-ის ტიპის ვაზნების გამოყენება იწვევს, მნიშვნელოვნად მცირდება. აქედან გამომდინარე შესამჩნევად იზრდება მსროლელის კომფორტულობა სროლისას.
ტაქტიკურ-ტექნიკური მახასიათებლები: ტიპი მსხვილკალიბრიანი სნაიპერული შაშხანა შექმნის ადგილი ამერიკის შეერთებული შტატები შეიარაღებაში მიიღეს 2000 წელს მწარმოებელი McMillan Brothers Rifle Co. წონა 11.8 კგ სიგრძე 1 448 მმ ლულის სიგრძე 737 მმ კალიბრი 12.7×99 მმ (.50BMG) მექანიზმი გრძივად მოსრიალე საკეტი ტყვიის საწყისი სიჩქარე 823 მ/წმ სროლის ეფექტური მანძილი 1600-1800 მ მჭიდის ტევადობა 5 ვაზნა
|