ყველაზე იაფი ქამრის ბუდეებია ისინი, რომლებიც მზადდება ამა თუ იმ პლასტმასის მყარი სახეობისგან. აქიდან Kydex-ი არის ყველაზე პოპულარული მასალა ("მეცნიერული” სახელი თერმოპლასტიკური აკრილ-პოლივინილური ქლორიდი). გამოგონილი 1965 წელს თვითმფრინავის ინტერიერების დასამზადებლად ის დღეს აქტიურად გამოიყენება ბუდეების და დანების ქარქაშების დასამზადებლად. კაიდექსის ბუდეები, როგორც წესი მორგებულია კონკრეტული იარაღის მოდელზე, ძალიან გამძლეებია და პრაქტიკულად არ იცვითებიან. წყალი, ზეთი მათზე საერთოდ არ ზემოქმედებენ. პლასტმასის ბუდეები ძალიან სწრაფებია, რაც ნიშნავს რომ იარაღის ამოღებისას მინიმალურ წინაღობას ხვდებით (თუ ბუდე სწორედ დარეგულირებულია). ასეთ ბუდეებს, როგორც წესი აქვთ მარეგულირებელი ხრახნები, რომლებიც უზრუნველყოფენ საჭირო ფიქსაციის დონეს. პირველი დღიდან ბოლო დღემდე ბუდის ფორმა არ იცვლება და ის შესაბამისად არ გააჩნია მორგების „აბკატკის" პერიოდი. მინუსებს განეკუთვნება ის, რომ პლასტმასი შედარებით მალე იწვევს იარაღის დაფარვის ცვეთას. პლასტმასის ბუდეები ასევე არ გამოირჩევა ესთეტიურებით. 
მაღალი ხარსხის პლასტმასის ბუდე Raven "Phantom” (აშშ ფასი 80 აშშ-ს დოლარი). მისი ფორმა უზრუნველყოფს მის შენიღბვას ტანსაცმლის ქვეშ და მალავს ბუდეში მოთავსებული იარაღისთვის დამახასიათებელ კონტურებს. მეორე ბუდე არის დაბალ ფასიანი Fobus (ისრაელი). ეს ბუდე პრინციპში ასრულებს დანიშნულებას მაგრამ ძალიან აგრესიულია იარაღის დაფარვის მიართ. მისი ფასი 20 დოლარიდან იწყება და არსებობს მასზე გაცილებით უფრო უკეთესი ალტერნატივები. ოქროს შუალედია Blackhawk „CQC" (აშშ, ფასი 20-30 დოლარი), რომელიც ავტორის გამოცდილებით არის ძალიან მოსახერხებელი და სწრაფი.
მეორე სინთეტიკური მასალა არის რბილი სინთეტიკური ქსოვილი (ყველაზე პოპულარული არის კორდურა/cordura). კორდურა თავდაპირველად 1929 მოგონილი, როგორც ნატურალური ქსოვილი, შემდგომში მზადდება ნელონის მასალებისგან. მას იგივე პლუსები აქვს რაც პლასტმასის ბუდეებს, მაგრამ მისთვის იარაღის კონკრეტული მოდელის ფორმის მიცემა საკმაოდ ძნელია. ის გაცილებით ნაკლებად ცვითავს იარაღს და მთლიანობაში ერთ ერთი საუკეთესო მასალაა ბუდის დასამზადებლად.
Bianchi Accumold Holster 7506 (აშშ, ფასი 30 აშშ-ს დოლარი) დამზადებული სინთეტიკური ქსოვილისგან. ჯონ ბიანკის მიერ დაფუძნებული კომპანია ერთ ერთი საუკეთესოა ამ ინდუსტრიაში. მას ეკუთვნის ძალიან ბევრი უნიკალური დიზაინი, რომელიც შემდგომ გახდა კლასიკა. ამავე კომპანიას ეკუთვნის 100 000 დოლარის ოდენობის რეკორდული ინვესტიცია დახარჯული საუკეთესო დაცვის სისტემის გამოგონებაზე.
და ბოლოს ყველაზე ძველი და კლასიკური მასალა ბუდეების დასამზადებლად – ნატურალური ტყავი. სწორად დამზადებული ტყავის ბუდე ძალიან დიდხანს მოემსახურება პატრონს და კარგად გაუძლებს წყლის, ოფლის და მაღალი ტემპერატურების გავლენას, თუმცა ცხადია სინთეტიკური ბუდეებს ის ამაში ვერ შეედრება. უნდა აღინიშნოს, რომ ტყავი, რომელიც გამოიყენება ბუდეების დასამზადებლად უნდა იყოს ამისთვის სპეციალურად განკუთვნილი. იმ ქიმიურმა ნივთიერებებმა, რომლითაც მუშავდება ტყავი განკუთვნილი ტანსაცმლის და ფეხსაცმლის წარმოებისთვის შეიძლება გამოიწვიონ კოროზია იარაღის რკინის ნაწილებზე. ტყავის ბუდეების დამზადება ითხოვს მაღალი კვალიფიკაციის ოსტატებს და დიდი რაოდენობით ხელით შრომას. ამის და მასალის მაღალი ფასის გამო, ტყავის ბუდეები, როგორც წესი საკმაოდ ძვირი ღირს. თუ სინთეტიკური ბუდეების ფასი საშუალოდ არის 50 დოლარამდე, მათი ტყავის ანალოგების ფასი 80-დან 100 დოლარამდე მერყეობს (სტანდარტულ მოდელებში).
ბუდეები იყოფიან სამ ძირითად ჯგუფად: ბუდეები, რომლებიც მაგრდებიან სუსტი ხელის მხარეს (ე.წ. cross draw holsters), ძლიერი ხელის მხარეს (ყველაზე პოპულარული, strong side holsters) და ასევე ზურგის უკან (დაახლოებით 6 საათზე თუ უყურებთ ადამიანს ზევიდან). ძლიერი ხელის მხარეს განლაგებული ბუდე (მწარმოებლები ბუდეების უმეტესობა მოდელებს ასევე უშვებენ ცაციებისთვის) არის ყველაზე კლასიკური და მოსახერხებელი ბუდის განლაგების ადგილი, თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ ეს არ არის საუკეთესო ადგილი თუ გიწევთ დიდი დროის საჭესთან ან ავტომობილში გატარება. იარაღის ამოსაღებად მარჯვენა ხელის უკან გაწევა შეიძლება იყოს გართულებული. აღნიშნულ პრობლემას წყვიტავს მაგალითად სუსტი ხელის მხარეს განლაგებული ბუდე. ამავე დროს ჩვეულებრივ ვითარებაში ასეთი ბუდის გამოყენება ნაკლებად გამართლებულია. იარაღის ამოღებისას მისი დაცვა წართმევისგან საკმაოდ ძნელია და თავისთავად ასეთი ბუდიდან იარაღის სწრაფი ამოღება ითხოვს უფრო რთულ მოძრაობებს. სწორედ ამ მიზეზის გამო ამ ტიპის ბუდეები პრაქტიკულად გაქრნენ დინამიური სროლის დისციპლინებიდან და რეალურ სამყაროში არც ისე დიდი პოპულარობით სარგებლობენ.
პირველი დონის დაცვის მქონე სამი ბუდე. პირველი არის Safariland "6288” (აშშ, ფასი 50 აშშ-ს დოლარი), მეორე არის შესანიშნავი და მსუბუქი Bianchi "Evader” (აშშ, ფასი 30 დოლარი) დამზადებული სინთეტიკური ქსოვილისგან, მესამე პლასტმასის Blackhawk „SERPA" (აშშ, ფასი 25-50 აშშ-ს დოლარი). უკანასკნელი არაერთხელ გამხდარა კრიტიკის სამიზნე. ღილაკის განლაგების გამო დაფიქსირდა სტრესულ პირობებში იარაღის ამოღებისას უნებლიე გასროლების შემთხვევები. რიგი მაღალი დონის სასწავლო ცენტრები კრძალავენ მათ გამოყენებას, ხოლო ცნობილ ინსტრუქტორს გაბრიელ სუარესს არაერთხელ გამოუთქვამს თავის ნეგატიური დამოკიდებულება ამ მოდელის ბუდეების მიმართ.
მეორე და მესამე დონე შესაბამისად გულისხმობს ორ და სამ მოძრაობას. სამი მოძრაობა ძალიან ბევრი გეჩვენებათ? დიახ მესამე დონის უსაფრთხოების მქონე ბუდეები დიდი იშვიათობაა მოდელებში, რომლებიც განკუთვნილია იარაღის ფარული ტრებისთვის მაგრამ სამსახურეობრივ-პოლიციურ მოდელებში, რომლებიც განკუთვნილია იარაღის ღიად ტარებისთვის ის საკმაოდ ხშირად გვხვდება რაც გასაგებია.
ბუდეები ე.წ. „კლიფსათი" (clip) არის ყველაზე თუ შეიძლება ითქვას არა მოხერხებული ბუდის კონსტრუქცია. ეს დეტალი (1) არ უზრუნველყოფს ბუდის საიმედო ფიქსაციას ქამარზე და აქტიური გადაადგილებისას ან დახრებისას ბუდე ეგრევე იცვლის პოზიციას ქამარზე ან უბრალოდ ეგრევე ვარდება ძირს. ავტორს გააჩნია გამოცდილება ასეთი ტიპის ბუდეებთან და არც ერთი მათგანი არ ფიქსირდებოდა ქამარზე საკმარისად საიმედოდ. ბუდის ამოვარდნა ან გამოყოლა იარაღზე (როდესაც იარაღთან ერთად ქამრიდან ბუდეც ამოდის) არც ისე იშვიათი იყო. დამზადების სიმარტივის გამო ასეთ ბუდეებს ამზადებენ საქართველოში, კუსტარულ მცირე წარმოებებში. სურათზე აღბეჭდილი ბუდე არის ტყავის Gould&Goodrich (აშშ, ფასი 25-50 დოლარი).
მოსახსნელი ბუდეები (detachable holsters) პოპულარულია იმათთვის ვისაც უწევთ დღეში რამოდენიმეჯერ იარაღის და ბუდის მოხსნა გაკეთება (მაგალითად დეტექტივები). სწორედ მათ ჭირდებათ ადვილად მოსახსნელი და ჩასაცმელი ბუდები, მაგრამ რომლებიც ამავე დროს საიმედოთ იქნებიან დამაგრებული ქამარზე.
"კლიფსიანი" ბუდეების გარდა არსებობს აგრეთვე სხვა არც ისე წარმატებული მოდელები, როგორიც ეს Galco „M5X". (აშშ, ფასი 25 დოლარი) ავტორის გამოცდილებით ქამრის კაუჭების მცირე ზომა არ უზრუნველყოფს ბუდის ქამარზე საიმედო ფიქსაციას. ასევე პრობლემატური იყო იარაღის ამოღებაც. ის ხანდახან თითქოს იჭედებოდა შიგნით და რეგულირებების შეცვლა ამას არ შველოდა. მიუხედავათ დანიშნულებისა ასეთი ტიპის ბუდეებში მთავარია მათი ქამარზე ფიქსაციის საიმედოობა, რამდენად ადვილად იხსნება ის მეორადი მნიშვნელობის საკითხია.
არსებობს „ჰიბრიდული" ბუდეებიც, რომელთა ქამრიდან პირდაპირ მოხსნა შესაძლებელია თუმცა ეს გარკვეულ ძალისხმევას ითხოვს. ამავე დროს ეს ბუდეები პრაქტიკულად ისევე საიმედოდ არიან განლაგებული, როგორც „პერმანენტულად" დამაგრებული ბუდეები. ასეთებს განეკუთვნება უკვე ნახსენები Bianchi „Evader". ღილაკიანი სამაგრები (1), რომლებითაც ის მაგრდება ქამარზე იხსნება და საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია მისი მოხსნა, ოთხი ღილაკის გახსნით. თუმცა ქამრის გახსნა უფრო მოსახერხებელია. გარდა ამისა აღნიშნულ ბუდეს აქვს ძალიან სწრაფი და საიმედო დაცვის სისტემა – იარაღის ამოღება შესაძლებელია მხოლოდ სპეციალურ ღილაკზე (2) დაჭერის შემდეგ.
შესანიშნავი Safariland „567" (აშშ, ფასი 35 აშშ-ს დოლარი), რომლის მოხსნა-დამაგრება შესაძლებელია ქამრის გახსნის გარეშე. ის საიმედოდ ფიქსირდება ქამარზე ხოლო მისი კონსტრუქცია მოიცავს, რბილ ნაჭერს, რომელიც ამცირებს შიგნიდან ხახუნს და იცავს იარაღს. გარედან ტყავს ხოლო სამაგრი არის პლასტმასის. რეგულირებები იძლევა საშუალებას ეს ბუდე მორგებულ იქნას მრავალი ტიპის ავტომატური პისტოლეტისთვის.
შარვლის შიგნით ტარებისთვის განკუთვნილი ბუდეები (Inside the waistband, IWB holster). როგორც წესი ტყავისგან დამზადებული, ეს ბუდეები განკუთვნილია ფარულობის ყველაზე მაღალი ხარსხის უზრუნველსაყოფად. ტყავი სუნთქავს, არის „თბილი" და რბილი მასალა, საუკეთესო ასეთი ტიპის ბუდეებისთვის. სახელიდან გამომდინარე ისინი იტარება შარვლის შიგნით. ფიქსაცია ხდება ქამარზე მაგრამ ბუდე თავსდება შარვლის შიგნით, ამით ის პრაქტიკულად მთლიანად იმალება და გარეთ რჩება მხოლოდ ტარის ზედა ნაწილი და ელემენტები როთიც ბუდე ფიქსირდება ქამარზე. ეს დეტალები ხანდახან შეიძლება შენიღბული იყოს როგორც გასაღებების საკიდი, პეიჯერი და ა.შ. იმისთვის, რომ არ მოხდეს ყურადღების მიქცევა.
Safariland „M27" (აშშ) მაგრდება ქამარზე N ფორმის პლასტმასის სამაგრის (1) მეშვეობით. მისი მოხსნა შესაძლებელია ქამრის გახსნის გარეშეც. ბუდე ტყავისგან არის დამზადებული და მას საკმაოდ ნაფიქრი კონსტრუქცია აქვს. ორმაგი ტყავის ფენა ბუდის ზედა მხარეს აადვილებს მასში პისტოლეტის მოთავსებას, ვინაიდან ის უფრო ხისტია და ისე ადვილად არ იკეცება ქამრის შიგნით. იარაღი ასევე კარგად არის დაცული ოფლის ზემოქმედებისაგან.
|
